
سوسک حمام یا سوسری جانداری است بندپا از ردهٔ حشرات، زیرردهٔ بالداران (Pterygota) فروردهٔ نوبالان (Neoptera)، راستهٔ سوسریان (Blattodea). سوسک نامی کلّی است برای خانوادهٔ سوسریها. بسیاری از مردم، سوسریها (سوسک حمام یا cockroachs) را با سوسکها (Beetles) اشتباه میگیرند. این موجودات دارای یک لایه یا قاب محکم و محافظ روی بالاهای خود هستند و قبل از پرواز باید ابتدا آن را کنار بزنند، ولی سوسریها روی بالشان قاب ندارند.
سوسکها بزرگترین گروه حشرهها را به خود اختصاص دادهاند و در محیط زیستهای مختلفی دیده میشوند. از زمینهای سنگلاخی تا جنگلهای استوایی تحت قلمرو خیاطیها بهحساب میآید. بیشتر سوسکها قدرت پرواز دارند. آنها دارای بالهایی هستند که وقتی درحال پرواز نیستند، آنها را در محفظهٔ محکمی روی پشت خود جمع میکنند و در زیر این محفظه نگهداری میکنند. سوسکها از انواع مختلف گیاهان، گونههای حیوانات و لاشههای مردهٔ آنها تغذیه میکنند.
تمام سوسکها دارای بخشهایی برای نیش زدن و جویدن در ناحیهٔ دهان خود هستند. بعضی از سوسکها دارای آروارههای بزرگی هستند که آنها را قادر میسازد به طعمهٔ خود حمله کرده و آن را قطعهقطعه کنند. سوسکهای دیگر مثل شپشهٔ گندم دارای آروارههای کوچکی در انتهای پوزهٔ درازشان هستند. شپشهٔ گندم پوزهٔ بلند خود را برای سوراخ کردن اجسام سخت و رسیدن به غذا بهکار میبرد. او دارای شاخکهای زانویی است که میتواند آنها را خم کرده و در شیار پوزهاش پنهان کند.
کوچکترین حشرههای جهان، سوسکهای دارای بالهای پردار هستند. بدن بعضی از آنها دارای طول کمتر از ۵ میلیمتر است. نوع نر خیاطی گرد آمریکایی جنوبی درازترین سوسک در جهان است. این سوسک دارای دو شاخ بزرگ است و میتواند تا ۱۵ سانتیمتر (۶ اینچ) رشد کند و قد بکشد! بیشتر سوسکها هرگز آب نمینوشند. بچهٔ برخی از سوسکها میتوانند بدون غذا تا ۵ سال زنده بمانند.
در حدود ۳۷۰٫۰۰۰ گونهٔ مختلف سوسک شناخته شدهاست. آنها در تمام نقاط جهان، روی زمین، رودخانههای آب شیرین و دریاچهها پراکنده هستند.
طبق شواهد بسیار، سوسریها از موریانهها تکامل یافتهاند، اما آنها را جزو گروه موریانهها دستهبندی نمیکنند. ( کک )
راه های مقابله با سوسک
سوسک ها برای ادامه زندگی نیازمند آب غذا و پناهگاه می باشند. می توان با بکارگیری روش های زیر بطور موثری آلودگی را کاهش داد:
کاهش منابع غذا :
– قراردادن زباله ها در داخل کیسه های نایلونی غیرقابل نفود و سپس داخل سطل آشغال در دار
– محکم کردن در کیسه زباله
– نگهداری مواد غذایی در داخل یخچال یا داخل ظرف در دار
– جمع آوری باقیمانده مواد غذایی در حین طبخ یا صرف غذا
– تمیز کردن کابینتهای آشپزخانه
– تمیز کردن کف آشپزخانه
– شستشوی وسایل شستشوی ظروف غذا مثل سیم ظرفشوئی و اسکاچ پس از هر بار استفاده
– تمیز کردن چربی موجود بر هواکش ها و دیوار
– مسدود کردن درزها و شکاف های موجود بر دیوار ، کف ، سقف ، درزهای میان پله ها و …
– بندکشی و پر کردن بندهای موجود میان کاشی ها ، کف و حاشیه قرنیزها
کاهش منابع آب :
– مجهز کردن کف شوی فاضلاب ها بخصوص کف شوی آشپزخانه با درپوش
– تخلیه آب موجود در زیر گلدانی ها
– شستشوی ظروف غذا در اسرع وقت
– خشک کردن ظروف شسته شده
– تعمیر شیرهای آبی که چکه می کنند.
سم پاشی:
این روش با توجه به ایجاد آلودگی در محیط زیست به عنوان آخرین روش برای مبارزه با سوسکها تلقی میگردد. اگرچه سوسکها موجب بروز مخاطرات بهداشتی فراوان میشوند اما خطر استفاده از سموم برای از بین بردن آنها به مراتب بیشتر از وجود سوسکهاست. برای مبارزه با سوسکها، یک بار سمپاشی و استفاده از سمومی که بقای آنها کم است کافی نیست و امکان دارد کپسولهای تخم موجود در محل به تدریج باز شوند، پس باید سم بیش از ۲-۳ ماه روی سطوح بماند و یا در صورت شستشوی محل، سمپاشی تکرار شود.
امواج فراصوتی ( التراسونیک) :
در این روش امواج صوتی ایجاد شده در فـرکانسهای بالاتر از قدرت شنوایی گوش انسان و در محدوده شنوایی جانوران موذی باعث دور شدن آنها از محیط می شود. این روش کاملا بی ضرر و سازگار با محیط زیست می باشد.
چند نمونه از خانواده سوسک ها
کالیکروما آریکوموم
سوسری آسیایی
سوسری آلمانی
پریپلانتا آمریکانا یا سوسری آمریکایی
سوسری ماداگاسکار
هیسینگ ماداگاسکار (Gromphadorhina portentosa)، این حشره هشت سانتیمتر طول دارد
بعضی گونههای حیاطی:
سوسک شناگر بزرگ
سوسک شاخ گوزنی
سوسک طلایی
سوسک خالدار (Diabrotica spp)